آیین سنتی گرگیعان در اهواز برگزار شد
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی بهار اهواز ، گِرگِیعان نام آیینی اصیل رایج بین مردم خوزستان، هرمزگان، بوشهر و همچنین کشورهای حاشیه خلیج فارس است. این مراسم توسط کودکان عمدتاً در پانزدهمین روز از ماه مبارک رمضان، به مناسبت میلاد امام حسن (ع) برگزار میشود.
در این آیین، کودکان با خواندن اشعار آهنگین به همراه به هم زدن دو قطعه سنگ با ریتمی خاص، به درب خانهها رفته و از صاحبان خانهها درخواست عیدی و شیرینی میکنند، که بعد از دریافت، در نهایت برای اهالی خانه از خداوند طلب رزق و سلامتی میکنند.
قاسم منصور آل کثیر، فعال میراث فرهنگی در خوزستان بامداد یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار پایگاه خبری بهار اهواز با اشاره به این آیین سنتی، اظهار داشت: میراث فرهنگی به دو حوزه میراث مادی و معنوی (ناملموس) تقسیم میشود که آیین گرگیعان در حوزه ناملموس است. اکنون تمام تمرکز ما روی این مساله است که توجه بیشتری به این میراث شود و کودکان با مناسک و آداب و رسوم بیشتر آشنا شوند.
وی افزود: همه ساله جشن گرگیعان در بسیاری از مناطق برگزار میشود، حتی در کشورهای مسلمان همسایه نیز این آیین توسط کودکان برگزار میگردد.
ریشه لغوی گرگیعان چیست؟
فعال میراث فرهنگی در خوزستان ادامه داد: این مراسم در سال ۱۳۹۵ توسط مجموعه فرهنگی “گرگیعان خوزستان” به عنوان میراث معنوی ناملموس به ثبت ملی رسید. آیین گرگیعان در اصل گویش محلی کلمه “قرقیعان” در خوزستان، کویت و عربستان است، همانطور که در بغداد به آن “ماجینه یا ماجینه” در بحرین “قرقاعون”، در قطر “قرنقعوه”، عمان “قرنقشوه” و امارات متحده عربی هم “حقاللیله” گفته میشود.
آلکثیر بیان کرد: برخی از زبان شناسان معتقدند که این کلمه از «قرع الباب» به معنای “کوبیدن درب” گرفته شده و عدهای دیگر نیز ریشه “قرقیعان” را از کلمه «قرّهالعین» که به معنای نور “چشم” است می دانند.
این فعال میراث فرهنگی اظهار داشت: آیین گرگیعان یک میراث معنوی کودکان قدیم اهواز است. در خصوص فلسفه این آیین روایات مختلفی نقل شده است که یکی از آنها این است ارتباط و معطوف به جامعه کشاورزی است. اما روایتی که در این زمینه بیشتر مطرح شده این است که آیین گرگیعان به مناسبت میلاد امام حسن (ع) برگزار میشود که کودکان به درب منزل پیامبر(ص) رفتند و تبریک گفتند و پیامبر(ص) با شیرینی و تنقلات آن زمان از آنها پذیرایی کرد و از آن سال مرسوم شد که هرساله به مناسبت میلاد امام حسن (ع) این آیین را به جا میآورند.
مضامین اشعار خوانده شده در آیین گرگیعان
وی تصریح کرد: در ایران در خوزستان، بوشهر، هرمزگان، کیش و قشم این برنامه به صورت همزمان توسط کودکان انجام میشود. اجرای این برنامه لحظاتی پس از اذان مغرب و عشاء است، که مردم لحظاتی پس از افطار کودکان به کوچهها میروند و شعرهای خاصی میخوانند که درون مایه و مضامین اشعار دعا برای اهالی و فرزندان خانواده بوده که خداوند حافظ و همراه همیشگی آنها باشد. مرسوم است که یک مصراع را پسران و یک مصراع را دختران میخوانند و برای این که در اجرای این مراسم ضرب آهنگی ایجاد کنند، سنگ به دست میگیرند و سنگها را به هم میزنند و کوچه به کوچه و خانه به خانه این آیین را اجرا میکنند و مردم نیز در خانههای خود منتظر بچهها هستند تا از آنها پذیرایی کنند.
آل کثیر افزود: طی سالهای اخیر و به واسطه معرفی بیشتر این آیین به مردم، خوشبختانه شاهد برگزاری آن در شهرها و روستاهای مختلف استان از جمله رامهرمز، آبادان، اهواز، خرمشهر، ماهشهر، خورموسی، بندرامام، کوت عبدالله، شیبان، شبیشه، رامشیر، امیدیه و ملاثانی بودیم.
گرگیعان، رسمی شیرین در اقصی نقاط ایران
فعال میراث فرهنگی ادامه داد: مردم بوشهر و هرمزگان نیز این آیین دیرینه را “گِرگِشو” (گره گشو یا گره گشا) مینامند و هر ساله در بسیاری از شهرستانها این مراسم را برگذار میکنند. کودکان کنگانی هنگام کوبیدن درب منازل دو کلمهی عربی و فارسی ِعَطینی گِرگِشو (گرگشو بده) را به زبان میآورند، اما کودکان بندر دیلمی با شعار دادن (گرگیشو گرگیشو. سی فردشو دکله بشو) شیرینی و عیدیشان را دریافت میکنند، سپس برای تشکر از صاحبخانه همگی جملهی (خونه گچی، پر همه چی) را همراه با دست زدن تکرار مینمایند.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید