حرکت پتروشیمی‌ها به سمت پساب صفر/جمع‌آوری گاز فلرها تا پایان سال ۱۴۰۴
به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی بهار اهواز،نام عسلویه در استان بوشهر به گوش همگان آشناست، میدان گازی مشترکی بین ایران و قطر که از دهه ۷۰ فعالیت های توسعه ای گسترده ای در آن آغاز شده و با ۲۴ فاز شامل پالایشگاه ها و پتروشیمی ها به قطب اصلی کشور در زمینه فرآورده های نفتی و گازی تبدیل شده است؛ تا اینجای ماجرا، شرایط بسیار خوب است اما بُعد دیگری هم دارد و آن فعالیت این حجم پالایشگاه و پتروشیمی در بخشی از پارک ملی نایبند است که آلودگی هوا، آب و خاک زیادی را به همراه دارد.
انواع آلاینده ها از جمله منواکسید کربن، ناکس و سولفور منطقه عسلویه را به یکی از آلوده ترین مناطق تبدیل کرده به طوری که علاوه بر اینکه محیط زیست منطقه را تحت تاثیر قرار داده، سلامت مردم و کارکنان آنجا نیز به شدت مورد آسیب قرار گرفته است.
منطقه میدان گازی و طرح های عسلویه در یکی از حساس ترین مناطق طبیعی خلیج فارس یعنی منطقه نایبند که پارک ملی دریایی است، واقع شده اند، تقریبا همه زیستگاه های حساس ساحلی دریایی در این منطقه وجود دارد، مانند جنگل های حرا ، زیستگاه های مرجانی در خلیج نایبند تا منطقه کنگان، مناطق تخم‌گذاری لاک پشت های دریایی و بسترهای علفی به عنوان یکی از زیستگاه های حساس در منطقه نایبند قرار دارد، در واقع یک منطقه غنی و حایز اهمیت از لحاظ وجود انواع آبزیان است و به همین دلیل هم به عنوان پارک ملی دریایی به ثبت رسیده است.
علاوه بر این خلیج نایبند از ارزش تاریخی برخوردار است، دماغه این خلیج در زمان آل‌بویه محل صید ماهی و تجارت مروارید بود، همچنین روستاهای هاله و بساتین در نزدیکی خلیج نایبند عسلویه، از کهن‌ترین روستاهای ایران هستند و قدمت آن‌ها به دوران هخامنشیان برمی‌گردد.
جالب است بدانید نامگذاری این خلیج به نایبند، پهلو گرفتن ناوها در این منطقه بوده که در ابتدا ناوبند خوانده می‌شد و با گذشت زمان به نایبند تغییر پیدا کرده است. البته برخی از مردمان کهنسال عسلویه معتقد هستند ناو به معنای حرکت و رفت و آمد است و از آنجا که این خلیج محل عبور و مرور کشتی‌ها و قایق‌هاست به خلیج نایبند معروف شده است.
با توجه به اهمیت حفاظت از این منطقه، در سال ۱۳۵۷، خلیج نایبند همراه با قسمتی از دماغه نایبند به مساحت ۱۹ هزار و ۵۰۰ هکتار در فهرست مناطق حفاظت شده ایران قرار گرفت، در سال ۱۳۸۳ این منطقه همراه با بخشی از آبهای خلیج فارس و دماغه نایبند به عنوان اولین پارک ملی دریایی ایران ثبت شد.
این پارک ملی شامل دو قسمت محدوده خشکی و دریایی است، محدوده خشکی این پارک در ۳۲۰ کیلومتری جنوب شرق بندر بوشهر قرار دارد و وسعت آن بیش از ۲۲ هزار و ۵۰۰ هکتار است، محدوده دریایی پارک با مساحت ۴۹ هزار و ۸۱۵ هکتار زیر نظر اداره کل محیط زیست شهرستان عسلویه مدیریت می‌شود. این محدوده به طور مشترک در استان‌های بوشهر(شهرستان عسلویه) و هرمزگان (شهرستان پارسیان بخش کوشکنار) واقع شده است.
حیات وحش خلیج نایبند جذابیت خاص خود را دارد، گونه‌های حفاظت شده زیادی مانند بز وحشی، کل، قوچ، میش، شغال، گرگ، خرگوش، روباه و انواع جوندگان در این منطقه زندگی می‌کنند، در آبهای این خلیج هم انواع دلفین و نهنگ قابل مشاهده است، به غیر از اینها، لاک‌پشت پوزه عقابی، لاک‌پشت سبز و خرچنگ در این منطقه به وفور یافت می‌شوند. ماهی گِل خورک با چشم‌های برجسته و حالت جهنده هم یکی از جذاب‌ترین موجودات خلیج نایبند است. از پرندگان مهاجر این خلیج زیبا هم می‌توان به گیلانشاه، فلامینگو، سلیم، پلیکان سفید، آبچلیک، کاکایی، آگرت پا خاکستری و پرستوهای دریایی اشاره کرد.
اما تمام این زیبایی ها تحت تاثیر فعالیت های پتروشیمی و پالایشگاهی منطقه قرار گرفته اند؛ علاوه بر این مشکلاتی مانند ورود بی ضابطه حجم زیاد گردشگر به منطقه، وجود ۵۰۰ فلر در عسلویه، اشغال محدوده زیادی از پارک توسط بخش نظامی، واگذاری بخش هایی از پارک به مستثنیات طبق ماده ۵۴ قانون رفع موانع تولید، اشغال بخش های زیادی از آن توسط وزارت نفت هم گلوی این منطقه را می فشارد که اگر دیر بجنبیم شاید دیگر برای همیشه دیر شده باشد.
البته بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم با تاکید و دستور رییس جمهور اقدامات اصلاحی در این منطقه آغاز شد که با ابلاغ سیاست های کلی دریایی توسط رهبری مُهر تایید بر دستور رییس جمهور زده شد. در بند ۵ این احکام به بهره‌برداری حداکثری و بهینه از ظرفیت‌ها، منابع و ذخایر زیست بوم دریایی با ممانعت از تخریب محیط زیست دریایی به خصوص توسط کشورهای دیگر تاکید شده است. این بند بهانه‌ای شد تا پرونده آلودگی در عسلویه را بازخوانی کنیم و اینکه این حجم آلودگی از کجا آمد و برای کاهش آن چه کار باید کرد؟
مدیر دفتر بررسی و مقابله با آلودگی های دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در گفت و گو با خبرنگار محیط زیست ایرنا گفت: برنامه های توسعه ای گسترده ای که برای تولید و فرآوری فرآورده های گازی در منطقه نایبند و عسلویه اجرا شد، یک سری معضلات زیست محیطی به همراه آورده است، در دهه ۷۰ بود که طرح های توسعه میدان گازی پارس جنوبی شروع و به دنبال آن پروژه های مختلف برای استخراج گاز در دریا و پالایش و فرآوری در ساحل آغاز شد.
امید صدیقی تاکید کرد: این یک میدان گازی مشترک بین ایران و قطر است که باید از منابع آن استفاده می شد، برای برداشت و انتقال گاز از دریا و ایجاد پالایشگاه ها و پتروشیمی های متعددی در خشکی استفاده شده است.
وی اظهار داشت: نکته مهم این است که باید در روند توسعه و بهره برداری، الزامات محیط زیستی رعایت می شد، این منطقه در یکی از حساس ترین زیستگاه های طبیعی خلیج فارس واقع شده است، میدان گازی و طرح های عسلویه درست در منطقه نایبند که پارک ملی دریایی هم است واقع شده، تقریبا همه زیستگاه های حساس ساحلی دریایی شامل جنگل های حراء ، آبسنگ های مرجانی، مناطق تخم گذاری لاک پشت های دریایی، بسترهای علفی، در این منطقه (خلیج نای بند تا کنگان) وجود دارد، به علت وجود زیستگاه های غنی، انواع آبزیان در آنجا زیست می کنند از این رو به لحاظ حفاظت از اهمیت زیادی برخوردار است.
وی افزود: با توجه به حساسیت منطقه پروژه ها باید با رعایت الزامات محیط زیستی اجرا می شدند تا آسیب ها در زمان ساخت، اجرا و بهره برداری پروژه ها به حداقل برسد که متاسفانه در دو تا سه دهه گذشته به این مقوله توجه کافی نشد و بسیاری از طرح ها اجرا شد که آسیب های زیادی به منطقه وارد کرد، اقداماتی مانند استحصال دریا برای ایجاد تاسیسات ساحلی مانند اسکله، بندر ، پالایشگاه ها و پتروشیمی ها باعث شد که بخش زیادی از آبهای ارزشمند این منطقه زیر خاک مدفون شود که خسارات زیادی به بار آورد.
صدیقی ادامه داد: هر چند که در سال های بعد برای اجرای پروژه ها، مطالعات ارزیابی اثرات زیست محیطی تهیه و اجرا شد، اما تا آن زمان آسیب های فراوانی به محیط زیست منطقه وارد شده بود، البته این پروژه ها از ابتدا ملزم به رعایت این ملاحظات بودند اما تا حد زیادی رعایت نمی کردند، کار را شروع می کردند و پیش می بردند بعد یک سری گزارش های ارزیابی تهیه می کردند و سازمان حفاظت محیط زیست را در عمل انجام شده قرار می دادند تا چندی پیش هم برای اجرای پروژه های مختلف مانند سدسازی هم با این مساله مواجه بودیم، کار را تا حدودی پیش می برند بعد گزارش ارزیابی می آورند و می گویند چون هزینه شده پس باید پیش برود.
هیچ دیدگاهی درج نشده - اولین نفر باشید